Giacomo Casanova

italiensk skribent, poet, bibliotekar og bankier

Giacomo Girolamo Casanova (født 2. april 1725 i Venezia, død 4. juni 1798 på slottet Dux i Böhmen) var en venetiansk eventyrer og forfatter. Hans selvbiografi Histoire de ma vie (Historien om mitt liv), regnes som en av de beste kilder til forståelsen av skikkene og normene i europeisk dannelseskultur i det 18 århundre. [8]

Giacomo Casanova
FødtGiacomo Girolamo Casanova
2. apr. 1725[1][2][3][4]Rediger på Wikidata
Venezia (Republikken Venezia)[5]
Død4. juni 1798[1][2][4][6]Rediger på Wikidata (73 år)
Wien (Erkehertugdømmet Østerrike, Det tysk-romerske rike)[5]
Duchcov (Kongeriket Böhmen, Det tysk-romerske rike)[6]
BeskjeftigelseOversetter, lyriker, bibliotekar, bankier, romanforfatter, diplomat, skribent, eventyrer, selvbiograf Rediger på Wikidata
Utdannet vedUniversitetet i Padova (–1742) (akademisk grad: Juris utriusque doktor)
FarGaetano Casanova
Michele Grimani
MorZanetta Farussi
SøskenGiovanni Battista Casanova
Francesco Casanova
BarnLeonilda Castelli
Cesarino Lanti
NasjonalitetRepublikken Venezia
GravlagtDuchcov[7]
UtmerkelserDen gylne spores orden

Casanova brukte mange pseudonymer, noe som ikke var uvanlig i hans samtid, og kalte seg blant annet greve eller baron av Farussi (hans mors pikenavn), eller 'Jacques Casanova de Seingalt'. Dette siste brukte han etter at han begynte å skrive på fransk, etter sitt annet eksil fra Venezia.

Han opptrådte i mange år som kvinnebedårer og bedrager i fornemme kretser i Europa, og hans navn er etter hvert blitt ensbetydende med «forfører». Mange av hans eskapader ville ikke falt innenfor aksepterte, moderne samfunnsnormer, da han blant annet hadde omgang med følelsesmessig sårbare og mindreårige kvinner. For øvrig pleiet han omgang med kongelige, paver og kardinaler, så vel som sin samtids mest profilerte kulturpersonligheter, som Mozart, Goethe og Voltaire.

Casanova tilbrakte sine siste år som bibliotekar i Böhmen og skrev sine erindringer som utkom i 1826–1838. Ifølge en legende var ikke Casanova så mye å se på, men han behersket kunsten å tilfredsstille en kvinne.

Liv og virke rediger

Giacomo Casanovas foreldre, Zanetta Farussi og Gaetano Casanova, var skuespillere. Hans mor lot ham studere.

Han ble deretter abbed, men gikk snart over til militæryrket.

I 1755 ble han arrestert og sendt til dogepalassets fryktede blykamre i sin hjemby Venezia.

Han besøkte både Katarina IIs og Fredrik II av Preussens hoff, og utkjempete en beryktet duell mot den polske riksfeltherren greve Franciszek Ksawery Branicki.

 
Avbildet i mars 1788, 62 år gammel.

I 1785 flyttet Casanova til den lille byen Dux i det nordlige Böhmen. Frem til sin død virket han her som bibliotekar hos en greve Waldstein.

Bibliografi rediger

  • 1752 – Zoroastro, tragedia tradotta dal Francese, da rappresentarsi nel Regio Elettoral Teatro di Dresda, dalla compagnia de' comici italiani in attuale servizio di Sua Maestà nel carnevale dell'anno MDCCLII. Dresda.
  • 1753 – La Moluccheide, o sia i gemelli rivali. Dresda
  • 1769 – Confutazione della Storia del Governo Veneto d'Amelot de la Houssaie, Amsterdam (Lugano).
  • 1772 – Lana caprina. Epistola di un licantropo. Bologna.
  • 1774 – Istoria delle turbolenze della Polonia. Gorizia.
  • 1775 – Dell'Iliade di Omero tradotta in ottava rima. Venezia.
  • 1779 – Scrutinio del libro "Eloges de M. de Voltaire par différents auteurs". Venezia.
  • 1780 – Opuscoli miscellanei – Il duello – Lettere della nobil donna Silvia Belegno alla nobildonzella Laura Gussoni. Venezia.
  • 1781 – Le messager de Thalie. Venezia.
  • 1782 – Di aneddoti veneziani militari ed amorosi del secolo decimoquarto sotto i dogadi di Giovanni Gradenigo e di Giovanni Dolfin. Venezia.
  • 1782 – Né amori né donne ovvero la stalla ripulita. Venezia.
  • 1786 – Soliloque d'un penseur, Prague chez Jean Ferdinande noble de Shonfeld imprimeur et libraire.
  • 1787 – Histoire de ma fuite des prisons de la République de Venise qu'on appelle les Plombs. Ecrite a Dux en Boheme l'année 1787, Leipzig chez le noble de Shonfeld.
  • 1788 – Icosameron ou histoire d'Edouard, et d'Elisabeth qui passèrent quatre vingts ans chez les Mégramicres habitante aborigènes du Protocosme dans l'interieur de notre globe, traduite de l'anglois par Jacques Casanova de Seingalt Vénitien Docteur èn lois Bibliothécaire de Monsieur le Comte de Waldstein seigneur de Dux Chambellan de S.M.I.R.A., Prague à l'imprimerie de l'école normale.
  • 1790 – Solution du probleme deliaque démontrée par Jacques Casanova de Seingalt, Bibliothécaire de Monsieur le Comte de Waldstein, segneur de Dux en Boheme e c., Dresde, De l'imprimerie de C.C. Meinhold.
  • 1790 – Corollaire a la duplication de l'Hexaedre donée a Dux en Boheme, par Jacques Casanova de Seingalt, Dresda.
  • 1790 – Demonstration geometrique de la duplicaton du cube. Corollaire second, Dresda.
  • 1797 – A Leonard Snetlage, Docteur en droit de l'Université de Gottingue, Jacques Casanova, docteur en droit de l'Universitè de Padoue.
  • 1960-1961 – Histoire de ma vie, F.A. Brockhaus, Wiesbaden e Plon, Paris. (Uforkortet udgivet på dansk med tittelen Mit livs historie I-XII, 1963-1968 (oversat af Karen Mathiasen), Hans Reitzels Forlag).

Litteratur rediger

Den følgende liste baserer seg på: Carina Lehnen: Das Lob des Verführers. 1995, s. 325 ff.

  • Jörg-Uwe Albig: Casanova. In: Geo Epoche. Nr. 28/2007
  • Richard Alewyn: Casanova. In: Neue Rundschau. Berlin 1959, S. 100–116.
  • P. Auernheimer: Casanova in Wien. 1924.
  • F. W. Barthold: Die geschichtlichen Persönlichkeiten in Jacob Casanova’s Memoiren. Beiträge zur Geschichte des achtzehnten Jahrhunderts. 2 Bände. Berlin 1946.
  • Franz Blei: Casanova. In: Pan 20. Berlin 16. August 1911, S. 656–660; Ders.: Die Memoiren des Casanova. In: Der Amethyst. Blätter für seltsame Literatur und Kunst. Hg. v. Franz Blei. Wien 8/Juli 1906, S. 247–253; Ders.: Die zwei unveröffentlichten Kapitel aus Casanovas Memoiren. In: Der Amethyst. Oktober/November 1906, S. 327–3421; Ders.: Giacomo Casanova. In: Franz Blei (Hrsg.): Der Geist des Rokoko. München 1923, S. 142–147.
  • Bernhard Bröckerhoff: Casanova - ein gelehrter Gauner. Frankfurt 1993.
  • Ruth Bombosch: Casanova a la carte. Eine kulinarische Biographie. 1998.
  • Henri de Régnier: Casanova chez Voltaire. Paris 1929.
  • Lydia Flem: Casanova-Biographie oder die Einübung ins Glück. Frankfurt am Main 1998.
  • Gerd J. Forsch: Casanova und seine Leser. Die Rezeption von Casanovas ‚Historie de ma vie’ in Deutschland, Frankreich und Italien. Rheinbach-Merzbach 1988.
  • Leo Friedländer: Aus Casanovas Briefwechsel mit Frauen. Zum ersten Mal mitgeteilt von Gustav Gugitz. In: Ders. (Hrsg.): Frauenzimmer-Almanach auf das Jahr 1922. Wien 1921, S. 79–96.
  • H. Gall: Casanova. 1915.
  • H. W. Geisler: Casanova in Venedig. 1942.
  • Manfred Georg: Der lebendige Casanova. Zum 200jährigen Geburtstage am 2. April. In: Neue Freie Presse. Wien, 27. März 1923.
  • Roberto Gervasio: Giacomo Casanova. Verführer und Weltmann. München 1977; ders.: Giacomo Casanova und seine Zeit. München 1978.
  • Hugo Glaser: Der Fall Casanova. Wien 1946.
  • L. Glockentreter: Casanova des Zweiten (genannt Graf Alphons) Liebschaften und Abenteuer in Frankreich und Italien. 1833.
  • M. Grengg: Die letzte Liebe des Giacomo Casanova. 1948.
  • Gustav Gugitz: Giacomo Casanova und sein Lebensroman. Historische Studien zu seinen Memoiren. Wien/ Prag/ Leipzig 1921.
  • Jürgen Helfricht: Casanovas ergötzliche Abenteuer in Sachsen. - Tauchaer Verlag, Taucha 1998, ISBN 3-910074-89-8.
  • Hermann Hesse: Gedanken über Casanova. In: Wissen und Leben. Zürich 1930, S. 209–220.
  • Ludwig Hillenbrandt: Bei Casanova zu Gast. Amouren und Menüs des großen Verführers. 1966.
  • F. Walter Ilges: Casanova in Köln. Köln 1926.
  • Hermann Kesten: Giacomo Casanova. In: ders.: Die Lust am Leben. Boccacio, Aretino, Casanova. New York 1968, S. 151–174; Ders.: Casanova. Frankfurt/ Berlin/ Wien 1981.
  • Eckart Kleßmann: Ein Fest der Sinne. Casanova und sein Zeitalter. Düsseldorf/ Zürich 1998.
  • Thilo Koch: Casanova - ein Versuch. München 1959.
  • Otto Krötz, Helga Merlin: Casanova, Liebhaber der Wissenschaften. München 1995.
  • Carina Lehnen: Das Lob des Verführers. Über die Mythisierung der Casanova-Figur in der deutschsprachigen Literatur zwischen 1899 und 1933. Paderborn 1995.
  • Félicien Marceau: Casanova. Sein Leben, seine Abenteuer. 1985.
  • Alfred Meissner: Rococo-Bilder. Nach den Aufzeichnungen meines Großvaters. Gumbinnen 1871.
  • Herrmann Meister: Casanova im Schlafwagen. Heidelberg 1913.
  • J. Mühlberger: Casanovas letztes Abenteuer. 1931.
  • Lothar Müller: Casanovas Venedig. Ein Reisebuch. Berlin 1998.
  • Paul Nettl: Da Ponte, Casanova und Böhmen. In: Alt-Prager-Almanach. Prag 1926, S. 139–148; Ders.: Casanova und seine Zeit. Zur Kultur und Musikgeschichte des 18. Jahrhunderts. Eßlingen 1949.
  • Prof. v. Notthafft: Sexuelles und Geschlechtskrankheiten in Casanovas Memoiren. In: Dermatologische Wochenschrift. Nr. 46/47 v. 15. November 1913, S. 1339–1351, 1366–1383.
  • Victor Ottmann: Jakob Casanova von Seingalt. Sein Leben und seine Werke. Nebst Casanovas Tragikomödie 'Das Polemoskop'. Stuttgart 1900.
  • Derek Parker: Casanova. Sutton Publishing, 2002.
  • Felix Poppenberg: Casanova. In: Ders.: Taschenbuch für die Damen. Leipzig 1913, S. 119–138.
  • J. Pollio: Bibliographie anecdotique et critique des œuvres de Jacques Casanova. Paris 1926.
  • Aldo Ravà, Gustav Gugitz (Hrsg.): Frauenbriefe an Casanova. München/ Leipzig 1912.
  • Ned Rival: Casanova - La vie à plaisir. Paris 1977.
  • James Rives Childs: Giacomo Casanova de Seingalt. Mit Selbstzeugnissen und Bilddokumenten dargestellt. Reinbek 1960; Ders.: Casanova. Die große Biographie. Frankfurt am Main 1977, Frankfurt/ Wien/ Zürich 1978. (zuerst Englisch New York 1988); Ders.: Casanova. Reinbek 1996.
  • Walter Rode: Jakob Zweig gegen Stefan Casanova. In: Die Weltbühne. 24. Jg. Nr. 19 vom 8. Mai 1928, S. 714–716.
  • [Felix Salten : Der Meister des Lebens. In: Pester Lloyd. 57. Jg. Nr. 264 vom 6. November 1910, S. 1f.
  • Charles Samaran: Jacques Casanova. Paris 1931.
  • Heinz von Sauter: Der wirkliche Casanova. Engelhorn, Stuttgart 1987.
  • Thomas Schäfer: Casanova. Magier, Gelehrter, Abenteurer. Leipzig 1998, 2000.
  • Hartmut Scheible: Mythos Casanova. Texte von Heine bis Bruel. Leipzig 2003.
  • Edgar von Schmidt-Pauli (Hrsg.): Der andere Casanova - unveröffentlichte Dokumente aus dem Duxer Archiv. Berlin 1930.
  • Oscar A.H. Schmitz: Don Juan, Casanova und andere erotische Charaktere. Ein Versuch. München/ Leipzig 1913.
  • Werner Wolf Schrader: Leben, Werk und Wirkung des Giacomo Casanova de Seingalt in kultursoziologischer Interpretation. Dissertation. Heidelberg 1956.
  • Hermann Schreiber: Casanova. Eine Biographie. 1998.
  • Marita Slavuljica: Giacomo Casanova. Die Geschichte seines Lebens. 2006.
  • Philippe Sollers: Casanova. Münster 2000.
  • Karl Toth: Casanova de Seingalt. In: Germanisch-Romanische Monatsschrift. V/1913, S. 989–997.
  • Jakob Wassermann: Jacques Casanova. In: Neue Deutsche Rundschau. (Freie Bühne) XII/1901, S. 989–997.
  • H. Weill: Der große Zauberer in Rom. 1927.
  • Stefan Zweig (1928). Drei Dichter ihres Lebens. Casanova – StendhalTolstoi. Leipzig: Insel Verlag.  (E-Text)
  • Ludwig Osten (d.i. Carl Fr. Ludwig Litzmann): Casanova im Fort Saint-André. Lustspiel in 3 Acten. 1837.
  • Carl August Lebrün: Casanova im Fort Saint-André. Intrigenlustspiel in drei Aufzügen. 1839.
  • Lucian Herbert (d.i. Julius Gundling): Casanova, Chevalier von Seingalt. 1874.
  • Karl Ferdinand Fröhlich: Ein deutscher Casanova. 1848-50.
  • Hugo von Hofmannsthal: Der Abenteurer und die Sängerin. (Drama)1899
  • Anton Wildgans: Casanova. (Gedicht) 1905.
  • Hermann Hesse: Casanovas Bekehrung. (Erzählung) 1906.
  • Hugo von Hofmannsthal: Cristinas Heimreise (Drama) 1910.
  • Kurt Münzer: Casanovas letzte Liebe 1913.
  • Arthur Schnitzler: Casanovas Heimfahrt 1918.
  • Arthur Schnitzler: Die Schwestern oder Casanova in Spa. 1919.
  • Ernst Lissauer: Casanova in Dux 1920.
  • Herbert Eulenberg: Casanovas letztes Abenteuer 1928.
  • Josef Mühlberger: Casanovas letztes Abenteuer 1931.
  • Gert Hofmann: Casanova und die Figurantin 1981.
  • Hanns-Josef Ortheil: Die Nacht des Don Juan 2000.
  • Klaus Seehafer: Casanovas späte Liebe 2009.

Referanser rediger

  1. ^ a b Encyclopædia Britannica Online, Encyclopædia Britannica Online-ID biography/Giacomo-Casanova, besøkt 9. oktober 2017[Hentet fra Wikidata]
  2. ^ a b Brockhaus Enzyklopädie, oppført som Giacomo Girolamo Casanova, brockhaus.de, besøkt 9. oktober 2017[Hentet fra Wikidata]
  3. ^ Treccani-leksikonet, www.treccani.it[Hentet fra Wikidata]
  4. ^ a b Autorités BnF, data.bnf.fr, besøkt 10. oktober 2015[Hentet fra Wikidata]
  5. ^ a b Casanova de Seingalt, Johann Jakob (BLKÖ)[Hentet fra Wikidata]
  6. ^ a b Archive of Fine Arts, cs.isabart.org, abART person-ID 101373, besøkt 1. april 2021[Hentet fra Wikidata]
  7. ^ Hrady, zámky a tvrze v Čechách, na Moravě a ve Slezsku. Severní Čech, side(r) 109[Hentet fra Wikidata]
  8. ^ Zweig, Paul (1974). The Adventurer. New York: Basic Books. s. 137. ISBN 978-0-465-00088-3. 

Eksterne lenker rediger